Kaza Yaptınız, Aracınız Tamir Edildi Ama Zararınız Bitmedi! "Araç Değer Kaybı" Paranızı Sigortadan Nasıl Alırsınız?

Trafik kazası, sadece o anlık bir şok değildir. Aracınız servisten pırıl pırıl çıksa bile, artık o araç "Kazalı" etiketini yemiştir. Tramer (Hasar) kaydı işlenmiştir.

İkinci el piyasasında "Hatasız, Boyasız" bir araç 1 Milyon TL ise, aynı aracın "Sol ön çamurluk değişen, kaput boyalı" olanı 900 Bin TL'ye zor satılır. Aradaki o 100 Bin TL sizin cebinizden mi çıkacak? HAYIR.

Türk Ticaret Kanunu ve Yargıtay kararları gereği; kazada kusurlu olan tarafın Trafik Sigortası (ZMSS), sadece tamir masrafını değil, aracınızın "Değer Kaybını" da ödemek zorundadır. Bu para, tamir parasından ayrı olarak size NAKİT ödenir.

Her kazada bu parayı alamazsınız. Şartlar şunlardır:

1. Haklı Olmalısınız: Kazada %100 kusurluysanız (arkadan çarptıysanız veya kırmızıda geçtiyseniz) kendi sigortanızdan değer kaybı alamazsınız. Ancak kusurunuz %0 veya %50 ise, kusursuz olduğunuz oranda para alırsınız.
2. Zamanaşımı 2 Yıldır: Kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde başvurmazsanız hakkınız yanar. (Eğer yaralamalı kaza ise bu süre 8 yıla uzar).
3. Onarım Gören Parçalar: Değer kaybı, aracın kaporta aksamındaki (çamurluk, kapı, kaput) değişim ve boya işlemlerine verilir. Far, tampon, cam, ayna gibi "değişebilir plastik/cam" parçalar için değer kaybı ödenmez (Genel kural budur).
4. Pert Olmamalı: Araç pert (ağır hasarlı) kabul edildiyse, zaten piyasa değeri ödendiği için ayrıca değer kaybı ödenmez.

Eskiden "Araç 165.000 km'den yüksekse değer kaybı alamaz" veya "Araç 10 yaşından büyükse alamaz" gibi kurallar vardı. MÜJDE: Anayasa Mahkemesi bu kısıtlamaları iptal etti. Artık aracınız 200.000 km'de de olsa, 15 yaşında da olsa, eğer kaza nedeniyle piyasa değeri düştüyse tazminat alabilirsiniz. (Tabii ki km arttıkça tazminat miktarı biraz düşer ama sıfırlanmaz).

Değer kaybını kendi Kaskonuzdan istemezsiniz (Poliçenizde özel madde yoksa). Muhatabınız: Karşı Tarafın Trafik Sigortasıdır. Karşı tarafın sigorta şirketine başvurursunuz. Kusurlu sürücünün cebinden değil, sigortasından çıkar.

Sigorta şirketleri genelde başvurunuzu reddeder veya "Size 2.000 TL yatıralım, konu kapansın" der. Oysa hakkınız belki 30.000 TL'dir. Bu durumda Mahkemeye gidip 2 yıl beklemeyin. Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurun.

• Dosya üzerinden (duruşmasız) incelenir.
• Ortalama 4 ile 6 ay içinde karar çıkar.
• Karar mahkeme ilamı hükmündedir, hemen icraya koyabilirsiniz.

Hesaplama çok teknik bir formülle (aktüerya) yapılır.

• Aracın Marka/Modeli
• Kilometresi
• Kaza tarihindeki 2. el piyasa değeri
• Hasarın boyutu ve onarılan parçalar Bu veriler girildiğinde rakam ortaya çıkar. Örneğin; 2023 model bir araçta, 2 parça boya ve 1 parça değişim varsa, rakamlar 40.000 TL - 80.000 TL bantlarına çıkabilir.

(Not: Tahkim'e veya dava yoluna gitmeden önce bu dilekçeyi sigorta şirketine göndermek yasal zorunluluktur.)

[SİGORTA ŞİRKETİ ADI] GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NE İSTANBUL

KONU: [Tarih] tarihli kazaya karışan ve şirketinizce sigortalı aracın neden olduğu DEĞER KAYBI bedelinin ödenmesi talebidir.

BAŞVURU SAHİBİ: [Adınız Soyadı] - [TC Kimlik No] - [IBAN No] PLAKA: [Aracınızın Plakası] KARŞI ARAÇ PLAKA: [Kusurlu Aracın Plakası] POLİÇE NO: [Karşı Aracın Sigorta Poliçe Numarası - Kaza Tutanağında Yazar] KAZA TARİHİ: [Tarih]

AÇIKLAMALAR:

1. [Tarih] tarihinde, şirketiniz nezdinde [Poliçe No] ile sigortalı olan [Plaka] plakalı araç, sevk ve idare ettiğim aracıma çarparak maddi hasarlı trafik kazasına sebebiyet vermiştir.
2. Kaza tespit tutanağına göre şirketiniz sigortalısı %100 KUSURLUDUR.
3. Kaza sonucunda aracımda ciddi kaporta hasarı oluşmuş, parçalar değişmiş/boyanmış ve aracımın Tramer kaydına hasar işlenmiştir. Aracım onarılmış olsa da, 2. el piyasa değerinde fahiş bir düşüş meydana gelmiştir.
4. Karayolları Trafik Kanunu ve ZMSS Genel Şartları gereğince; fazlaya ilişkin haklarım saklı kalmak kaydıyla, aracımda oluşan değer kaybının hesaplanarak 15 gün içinde yukarıda belirttiğim IBAN numarasına ödenmesini talep ederim.

Aksi takdirde Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuracağımı, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin tarafınıza yükleneceğini ihtaren bildiririm.

EKLER:

1. Kaza Tespit Tutanağı
2. Ekspertiz Raporu / Hasar Fotoğrafları
3. Ruhsat ve Ehliyet Fotokopisi

Adı Soyadı: [İmza]

Soru 1: Aracım daha önce de kaza yapmıştı, yine değer kaybı alabilir miyim?

Cevap: Eğer yeni kaza, daha önce hasar gören aynı bölgedeyse (örneğin daha önce boyanan sağ kapı yine boyandıysa) değer kaybı alamazsınız. Ama daha önce sağ taraf hasarlıydı, şimdi sol taraf hasar gördüyse alabilirsiniz.

Soru 2: Arabayı kazadan sonra sattım, hakkım yandı mı?

Cevap: Hayır yanmadı! Kaza tarihinde araç sahibi sizseniz, aracı satmış olsanız bile geriye dönük (2 yıl içinde) başvurup parayı alabilirsiniz. Çünkü o aracı satarken "hasarlı" diye ucuza sattınız, zarar sizin cebinizden çıktı.

Soru 3: Karşı tarafın sigortası yoksa ne olacak?

Cevap: Bu kötü senaryodur. Sigorta yoksa, değer kaybını ve hasarı doğrudan karşı tarafın sürücüsünden ve araç sahibinden (şahıslardan) istemek zorundasınız. İcra takibi veya dava açmanız gerekir.

Soru 4: Ticari araçlar (Taksi, Minibüs) değer kaybı alabilir mi?

Cevap: Evet alabilir. Ayrıca ticari araçlar, tamirde geçen süre boyunca çalışamadıkları için "Kazanç Kaybı" (Yatış Parası) da talep edebilirler. Ama bu kazanç kaybını sigorta ödemez, doğrudan karşı şoförden istersiniz.

Soru 5: Ekspertiz raporu almam şart mı?

Cevap: Başvuru yaparken elinizde bir "Değer Kaybı Raporu" olması elinizi güçlendirir. Bağımsız eksperlerden (yaklaşık 2-3 bin TL masrafla) bu raporu alıp "Bakın zararım bu kadar" derseniz süreç hızlanır.

Müvekkillerimin çoğu "Sigorta arabamı yaptırdı, daha ne isteyeceğim?" diyor. Oysa sigorta şirketleri, siz talep etmedikçe değer kaybını kendiliğinden ödemez.

Eğer son 2 yıl içinde, haklı olduğunuz bir kaza geçirdiyseniz; aracınızın plakası ve kaza fotoğraflarıyla bir avukata danışın. Belki de içeride unuttuğunuz bir 20.000 TL, 50.000 TL sizi bekliyordur.

Av. Sami IŞILAK Hukuk & Danışmanlık (Bu metin bilgilendirme amaçlıdır, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.)